هر آنچه باید درمورد تومور هیپوفیز بدانید

هر آنچه باید درمورد تومور هیپوفیز بدانید.

تومور هیپوفیز شبیه یک فندق و یکی از غده‌های موجود در بدن ما است. این غده در پایین مغز و اسفنوئید (حفره استخوان شب‌پره) قرار دارد. کار این تومور نظارت بر علائم حیاتی بدن و وزن آن حدود ۱.۵ گرم است.

دمای بدن، ضربان قلب، فشار خون و شرایط فیزیولوژی انسان علائمی هستند که با تغییر محیط، دائما تغییر می‌کنند. بدن انسان برای حفظ تعادل باید مدام علائم حیاتی و تغییرات ایجاد شده را بسنجند و سپس به آن‌ها پاسخ دهند. دو تومور هیپوفیز و هیپوتالاموس در این زمینه نقش حیاتی دارند. این غده‌ها در چرخه حیات نقش مهمی را بر عهده دارند. چرخه حیات تمام غده‌های بدن را درگیر می‌کند و نتیجه فعالیت آن‌ها از طریق جریان خون به سایر بافت‌ها می‌رسد.

علائم اختلالات تومور هیپوفیز چیست؟

علائم اختلال در این غده شامل موارد زیر است.

• افسردگی

• سردرد

• کاهش حافظه

• کاهش یا افزایش قابل توجه اشتها

• کمبود خواب

• کاهش میل جنسی

• اضافه وزن

• دیابت

• به هم ریختن نظم چرخه قاعدگی

• ناباروری

• ایجاد ترشح از پستان‌ها

برخی از بیماران ممکن است چند بیماری را به صورت همزمان تجربه کنند.

روش های تشخیص اختلالات تومور هیپوفیز چیست؟

• MRI و سی تی اسکن

• تست‌های خونی و ادراری

• بیوپسی با سوزن 

انواع اختلالات تومور هیپوفیز چیست؟

هیپوفیز ممکن است با اختلالات مختلفی مواجه شود. در ادامه برخی از شایع‌ترین مشکلات این تومور را بررسی کرده‌ایم.

آدنومای غیر عملکردی

یکی از شایع‌ترین مشکلات تومور هیپوفیز است. اغلب بیماران متوجه آن نمی‌شوند، زیرا در بدن هورمون اضافه تولید نمی‌شود. اما در برخی موارد رشد بیش از حد این غده باعث اختلالات بینایی و سردردهای شدید می‌شود و فرد را متوجه وجود بیماری می‌کند.

پرولاکتینوما

تومورهای پرولاکتینوما یکی از رایج‌ترین تومورهای خوش خیم هستند. در بیماران خانم این تومور با تولید زیاد پرولاکتین موجب اختلال در دوران عادت ماهانگی می‌شود. حتی ممکن است قاعدگی به طورکامل قطع شود. این مشکل موجب ترشح شیر در پستان‌‌ها حتی در زمان غیر شیردهی نیز می‌شود.

در آقایان علاوه بر اختلال در بینایی و سردرد باعث کاهش اسپرم، کم شدن میل جنسی و کاهش موهای بدن می‌شود.

تومورهای تولید کننده آدرنوکوتیکوتروپین ACTH

 تومور هیپوفیز باعث تحریک غده آدرنال می‌شود تا متابولیسم استرویید را تحت تاثیر قرار دهد. افزایش ترشح آدرنوکوتیکوتروپین باعث بیماری کوشینگ می‌شود. اما در حد طبیعی باعث کاهش التهاب و همچنین کنترل سیستم ایمنی است. کوشینگ در نواحی صورت، شکم، گردن، سینه‌ها و پشت چربی ایجاد می‌کند. 

این تومورها اغلب رشدی آهسته دارند و خوش خیم هستند و درصد کمی از آن‌ها بدخیم می‌شوند. آن‌ها دو نوع اصلی دارند که عبارتند از؛

• نوع پراکنده: این نوع از تومورها اغلب در دهه‌های چهار، پنج و ششم زندگی‌ رخ می‌دهد.

• نوعی که با نوروفیبروماتوزیس (NF2) همراه است: این نوع تومور هیپوفیز در افراد جوانی که در خانواده آن‌ها نوروم آکوستیک دو طرفه وجود داشته باشد، ایجاد می‌شوند. جهش این تومور، باعث افزایش خطر ابتلا به دیگر تومورهای درون جمجمه‌ای نیز می‌شود.

جراحی اختلالات هیپوفیز چگونه انجام می‌شود؟

بیمار باید یک روز قبل از عمل جراحی تومور هیپوفیز برای معاینات بیهوشی، آزمایش خون، عکس قفسه سینه و نوار قلب انجام دهد. برای انجام این جراحی بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. مدت زمان عمل تقریبا ۳ ساعت است.

جراحی از دو راه شکافتن جمجمه یا از طریق بینی انجام می‌شود. امروزه به دلیل دسترسی آسان و عوارض کمتر بیشتر جراحی‌ها از طریق بینی انجام می‌شود. متد جراحی نیز با توجه به شرایط بیمار انتخاب می‌شود.

مراقبت پس از جراحی اختلالات تومور هیپوفیز

بعد از جراحی به حدود ۲ ساعت ریکاوری نیاز است. همچنین بیمار باید ۶ تا ۸ هفته تحت نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب و غدد قرار بگیرد. اسکن سر، دید چشم‌ها و سنجش فشار خون از جمله اقداماتی است که بعد از عمل انجام می‌شود. مراقبت‌های بعد از عمل باید انجام شود را در ادامه بیان کردیم.

• بیماران دو الی سه هفته بعد از عمل نباید بینی خود را دستکاری کنند. استفاده از هرگونه وسیله از جمله گوش پاک کن ممنوع است. 

• برای برطرف کردن خشکی بینی می‎‌توان از پماد ویتامین A استفاده کرد.

• عطسه یا سرفه باید حتما از طریق دهان انجام شود. زیرا ممکن است راه خروجی بینی مسدود باشد. 

• استعمال دخانیات تا چند ماه بعد از جراحی ممنوع است. البته بهتر این است که این کار از قبل از عمل برای همیشه ترک شود.

جمع بندی

جراحی اختلالات تومور هیپوفیز به دلیل حساسیت بالا تنها باید توسط افراد حرفه‌ای انجام شود. دکتر محمد صمدیان مدیر کلینیک ISB و بهترین جراح مغز و اعصاب در تهران هستند. ایشان به صورت تخصصی می‌توانند متدهای مختلف جراحی را برای هیپوفیز انجام دهند.

برای اطلاعات بیشتر می‌توانید از مقالات زیر استفاده کنید.

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pituitary-tumors/symptoms-causes/syc-20350548
• https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/pituitary-tumor

بیماری منییر گوش

بیماری منییر گوش

گوش‌ها جز اندام‌های حساس انسان محسوب می‌شوند. به همین دلیل ممکن است با مشکلات مختلفی مواجه شوند. سرگیجه، وزوز گوش یا کم‌شنوایی می‌توانند نشانه بیماری‌های مختلفی باشند؛ اما مبتلایان به بیماری منییر نیز این مشکلات را تجربه می‌کنند. این بیماری به گوش داخلی مربوط است. 

گوش داخلی بخشی است که اعصاب شنوایی و تعادلی در آن قرار دارند. مایعاتی در این بخش وجود دارند که توانایی شنیدن و حفظ تعادل را ممکن می‌کنند. وجود اختلالات در گوش داخلی ممکن است باعث ایجاد سرگیجه و کم‌شنوایی شود. پزشکان و محققان هنوز به اطلاعات جامعی در مورد منییر دست پیدا نکرده‌اند. اما خوشبختانه درمان آن با مصرف دارو و رعایت برخی از نکات امکانپذیر است. 

فهرست مطالب

·        علائم بیماری منییر چیست؟

·        بیماری منییر چگونه درمان می‌شود؟

• روش‌های پیشگیری از منییر چیست؟

علائم بیماری منییر چیست؟

علائم این بیماری در همه افراد یکسان نیست. نشانه‌های متعددی برای منییر ثبت شده است. اما لزوما همه آن‌ها در یک فرد دیده نمی‌شود. در ادامه به مهم‌ترین علائمی که برای این بیماری شناخته شده است، اشاره می کنیم.

سرگیجه

سرگیجه یکی از مشکلات بسیار شایع در بیماری منییر است. این مشکل می‌تواند بسیار دردسرساز باشد. این عارضه در افراد مختلف یکسان نیست. برای مثال در برخی افراد ممکن است سرگیجه به طور لحظه‌ای باشد. اما در برخی دیگر سرگیجه ساعت‌های زیادی طول می‌کشد و بسیار آزاردهنده است. 

حالت تهوع

سرگیجه در برخی افرادی که بیماری منییر دارند، می‌تواند باعث حالت تهوع و حتی استفراغ شود. بخش تعادلی گوش در برخی افراد نسبت به سایرین حساس‌تر است. این معمولا به خاطر غلظت بیشتر مایع گوش داخلی در آن‌هاست. این موضوع باعث می‌شود که افراد مبتلا به منییر دچار تهوع شوند. شدت بیماری و مدت زمان سرگیجه نیز در این مشکل نقش دارند.

وزوز گوش

این علامت نیز می‌تواند ملایم یا شدید باشد و به میزان پیشرفت منییر بستگی دارد. در شرایط و مراحل مختلف بیماری، شدت علائم نیز متفاوت است. البته وزوز گوش و علائم دیگر در بیماری‌های دیگر گوش داخلی مانند عفونت‌های مختلف بروز می‌کند. به همین دلیل برای تشخیص اینکه فرد به منییر مبتلا شده است یا خیر باید حتما از پزشک کمک گرفت. 

بیماری منییر چگونه درمان می‌شود؟

درمان این بیماری گوش بستگی به نظر پزشک و شدت بیماری دارد. متدهای درمانی که برای بیماری منییر مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از؛

•درمان با دارو

با توجه به اینکه بیماری منییر علت مشخصی ندارد، درمان قطعی نیز برای آن وجود ندارد. اما می‌توان با استفاده از برخی داروها، علائمی چون سرگیجه و تهوع را درمان کرد.

• رژیم غذایی مناسب

پزشک متخصص با تجویز یک رژیم غذایی مفید به کاهش علائم منییر کمک می‌کند. در این رژیم شما باید مصرف نمک خود را کاهش دهید.

• تمرین‌های توانبخشی

ممکن است پزشک از شما بخواهد که تمریناتی را انجام دهید. این تمرینات به شما کمک می‌کنند تا بتوانید سرگیجه‌های ناشی از بیماری منییر را تا حد زیادی کنترل کنید.

• آنتی‌بیوتیک‌ها 

داروهای آنتی‌بیوتیک مانند وستیبولوتوکسیک و آمینوگلیوکوزید نیز می‌توانند در کاهش مشکلات و علائم، مؤثر باشند.

• قطع وستیبولار

اگر با انجام درمان‌های گفته شده،‌ علائم از بین نرفت یا کاهش نیافت،‌ پزشک مجبور به قطع اعصاب وستیبولار می‌شود. این عصب بخشی از قسمت تعادلی گوش است. البته پزشک این کار را تنها برای افراد واجد شرایط انجام می‌دهد.

روش‌های پیشگیری از منییر چیست؟

سرگیجه یکی از شایع‌ترین مشکلات بیماری منییر است. همانطور که گفته شد علت سرگیجه می‌تواند غلیظ بودن مایع گوش داخلی باشد. وقتی این مایع غلیظ باشد،‌ تارهای عصبی را بیشتر به حرکت در می‌آورد. درنتیجه به دنبال آن سرگیجه ایجاد می‌شود. بهتر است بدانید که یکی از دلایل غلیظ شدن مایع گوش داخلی، نمک است. مصرف بیش از اندازه نمک سرگیجه را در بیماری منییر تشدید می‌کند. به همین دلیل اکثر داروهایی که برای این بیماری تجویز می‌شوند، کاهش‌دهنده میزان املاح نمک در بدن هستند.

نمک به تنهایی عامل تشدید شدن بیماری منییر نیست. باید بدانید که مصرف دخانیات مثل سیگار و قلیان نیز باعث تشدید علائم این بیماری می‌شوند. علاوه بر آن‌ها، مصرف نوشیدنی‌های الکلی نیز تأثیر بدی در این بیماری دارد. همچنین نوشیدنی‌های کافئین‌دار نیز توصیه نمی‌شود.

بهترین راه برای پیشگیری از بیماری منییر، داشتن عادات غذایی سالم است. یعنی شما باید مواد غذایی سالم استفاده کنید و از خوردن محصولات فراوری شده و مضر بپرهیزید. 

جمع بندی

درصورت وجود علائم بیماری منییر، لازم است در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه نمایید. انتخاب بهترین پزشک متخصص در این حوزه می‌تواند در درمان سریع‌تر علائم این بیماری به شما کمک کند. کلینیک گوش تهران به صورت تخصصی در حوزه درمان بیماری‌های گوش فعالیت می‌کند. 

برای مطالعه گسترده‌تر در این زمینه می‌توانید مقالات زیر را بخوانید.

·        https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menieres-disease/symptoms-causes/syc-20374910

·        https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menieres-disease/diagnosis-treatment/drc-20374916

https://www.healthline.com/health/menieres-disease